Kadınlar için HASTALIKLAR bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda Şizofreni hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz HASTALIKLAR kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
Şizofreni nedir?
Şizofreni, genç yaşta başlayan, insanın kişiler arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşarak, kendine özgü içe kapanık bir dünyada yaşadığı; düşünüş, duyuş ve davranışlarda önemli bozuklukların görüldüğü bir psikozdur.
Şizofreni Belirti ve Bulgular:
- Genel görünüm ve dışa-vuran davranış:
Hastaların çoğunda belirgin vurdumduymazlık, duygu küntlüğü, ilgisizlik, donukluk ve çekingen görünüm vardır.
- Konuşma ve ilişki kurma:
Hastada bağlantısız, belli bir hedefi olmayan konuşmalar gözlenir. Söylenenlerden belli bir anlam veya belli bir maksat çıkarılamayabilir. Bazen cümle içindeki kelimelerin birbiri ile ilgisi olmayabilir (kelime salatası). Hasta sözlükte olmayan kelimeler kullanabilir (neolojizm). Konuşmada düzensizlik, tutukluk, hızlanma, yavaşlama, fakirleşme olabilir. Aynı kelimelerin sürekli tekrarı mümkündür. Çok konuşma veya hiç konuşmama (mutizm) gibi değişik belirtiler gözlenebilir. Hastalarla ilişki kurmak genellikle çok zordur.
- Duygulanım:
Duygularda azalma, sığlık ve küntlük; ilgi azalması, duygusal reaksiyonlarda değişkenlik ve uyumsuzluk gözlenir.
- Bilişsel yetiler:
Bilinç açık, bellek ve yönelim genellikle yerindedir ama önemli algı bozuklukları vardır. Çoğunlukla işitme, bazen görme, koku, tad ve temas halüsinasyonları görülür. Şizofren hastalar bazen kulaklarına gelen seslerin etkisi altında aşırı şiddet halleri gösterebilirler.
- Düşünce:
Düşüncenin biçimi ve akımında bozukluk görülür. Kelime salatası ve neolojizme sık rastlanır. Hastalarda gerçeğe uymayan ve mantıklı tartışma ile değiştirilemeyen sanrılar (hezeyan) vardır.
- Hareket:
En sık rastlanan belirtiler ağır ilgisizlik, eylem azlığı ve toplumdan çekilmedir. Hastalarda yoğun bir içe-kapanım (otizm) gözlenir.
- Fizik ve fizyolojik belirtiler:
Başka bir hastalık yoksa fizik muayene bulguları normaldir. Hastalarda uyku ve uyku-uyanıklık düzeni çok bozulabilir. Cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık sık görülen bir belirtidir.
Şizofreni Nedenleri:
Oluşum mekanizması henüz kesin olarak aydınlatılabilmiş değildir. Görüşler, "organik" ve "psikososyal" faktörlerin beraber rol oynadığı yönündedir. Artık bilinmektedir ki şizofreni tek tip bir hastalık değildir. Genel kanı, genetik faktörlerle belirlenen ve beyindeki dopamin adlı maddeyi etkileyen bir mekanizma üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Şizofreni Tanı Kriterleri:
Şizofreni tanısı koyabilmek için; aşağıdaki belirtilerden en az ikisinin, en az bir ay süreyle hastada mevcut olması gerekir.
- Gerçeğe uymayan sanrılar (hezeyanlar, delüzyonlar)
- İşitme, görme, koku, tad ve temas halüsinasyonları
- Konuşma bozukluğu, konuşmada düzensizlik
- Taşkınlık, balmumu esnekliği, karşıtçılık, konuşmama gibi katatonik davranışlar
- İlgi kaybı, amaçsızlık, yalnız kendiyle olma ve toplumdan çekilme gibi negatif belirtiler
Şizofreni Tedavisi nasıl yapılır?
Tedavide amaç; hastaların başkalarıyla normal ilişkiler kurmasına yardımcı olmak, hastayı toplum içinde yaşayabilecek hale getirmek ve hastalığı küçük dozlardaki ilaçlar kullanarak kontrol altında tutabilmektir. Hastalarda genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte uygulanır.
- Akut vakalar hastaneye yatırılmalıdır.
- Aşırı taşkınlık gösterenlerde ve katatonik vakalarda, her gün veya gün aşırı elektroşok denenebilir.