Kadınlar için HASTALIKLAR bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda Gut Hastalığı hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz HASTALIKLAR kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
Gut Hastalığı (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) nedir?
Kanda ürik asit seviyesinde aşırı artış (hiperürisemi) nedeniyle eklemlerde monosodyum ürat kristallerinin birikmesi sonucunda şiddetli ağrılara neden olan ani ve yineleyen artrit nöbetleriyle kendini belli eden bir hastalıktır. Çoğunlukla orta yaşlı erkeklerde daha sıktır. Kadınlarda menopozdan önce seyrektir. Erkeklerde binde 14, kadınlarda binde 6 oranında görülür. Otuz yaşından önce hastalığa yakalanan kişilerde semptomlar daha şiddetlidir. Gelişmekte olan ülkelerde sıklığı artmaktadır.
Gut Hastalığının (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) belirtileri nelerdir?
- Gut nöbetleri (akut gut artriti), herhangi ön belirti olmaksızın ortaya çıkar. Tipik olarak özellikle geceleri bir veya daha fazla eklemde ani ve şiddetli ağrılar görülür, ağrı gittikçe artar ve dayanılmaz bir hal alır. Şiddetli ağrı, kızarıklık, şişlik, yerel sıcaklık artışı ve aşırı duyarlılık vardır. Ekleme dokunulması şiddetli ağrıya neden olabilir.
- Hastalık genellikle ayak başparmağı ekleminde görülür. Kristaller genellikle vücudun merkezine uzak eklemlerde birikir, çünkü bu bölgeler merkeze oranla daha soğuktur ve ürat soğukta daha kolay kristalleşir. Kulak kepçesi ve soğuğa maruz kalan eklemlerde de kristalleşme görülür.
- Ateş, titreme nöbeti, halsizlik ve kalp çarpıntısı akut gut artritin en yaygın diğer semptomları arasındadır. Akut artritin iyileşmesi sırasında yerel kaşıntı ve deri soyulması tanı koydurucudur.
- İlk krizler, sadece bir eklemi etkiler ve bir iki gün içinde geçer. Belirtiler yavaş yavaş kaybolur, eklem normal fonksiyonuna döner ve bir daha ki nöbete kadar bir belirti yoktur. Ne var ki eğer hastalık ilerlerse, tedavi edilmeyen nöbetler daha uzun sürer, daha sık ortaya çıkar ve birden fazla eklemi etkilemeye başlar. Etkilenen eklemlerde kalıcı hasarlar oluşabilir.
- Eklemlerde ve eklem bağlarında biriken ürat kristalleri, eklemin hareket yeteneğini engelleyebilir. Eklemin cilde yakın bölgelerinde ürat kristali yumruları (tofüsler) oluşabilir. Böbreklerde, diğer organlarda ve cilt altında, kulakların üzerinde ya da dirseğin çevresinde tofüs adı verilen küçük topaklar oluşabilir. El ve ayaklardaki tofüsler patlayarak içlerindeki kristal kütleleri dışarı boşalır.
Gut Hastalığının (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) neden olur?
- Pürin metabolizması bozukluğu söz konusudur.
- Gut hastalığının kesin oluşum mekanizması bilinmemektedir.
- Travmalar, operasyonlar, yüksek miktarda alkol veya proteinden zengin gıdaların aşırı tüketilmesi, duygusal stres ya da hastalık, açlık, hızlı kilo kaybı, bazı ilaçlar (aspirin, tiazid grubu diüretikler, müshiller), soğuk bu durumu ateşleyen faktörlerdir.
- Hastada gut ile birlikte hipertansiyon, böbrek taşları, böbrek hastalığı, şişmanlık, diabetes mellitus bulunabilir.
Gut Hastalığına (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) yönelik yapılan araştırmalar:
- Gut genellikle, kendine özgü semptomları ve eklem muayenesi sonucunda anlaşılır.
- Kanda ürik asit düzeyinin yüksek çıkması (>7.5 mg/dl), tanıyı destekler ancak akut nöbetlerinde, bu düzey normal olabilir.
- Akut kriz sırasında kanda lökosit artışı ve hızlı sedimentasyon vardır.
- Kemik radyografileri erken dönemde tamamen normaldir. Yumuşak doku tofüslerine yakın kemik defektlerinin görülmesi tanı koydurucudur. Kemikte zımba ile delinmiş gibi kistik değişiklikler ve kemik defektleri görülür.
- Tofüste ve iğne ile eklem boşluğundan alınan ve polarize mikroskop altında incelenen eklem sıvısı içinde iğne şeklinde sodyum ürat kristallerinin görülmesi tanı koydurucudur.
Gut Hastalığının (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) tedavisi ve önlemleri
- Ağrıyı gidermek için ilk yapılması gereken şey, iltihabı kontrol altına almaktır. Kolsişin ile yapılan tedaviden 12-24 saat sonra ağrı azalır ve 48-72 saat içinde geçer. Kolsişin ağızdan alınır, ancak sindirim sisteminin rahatsız olduğu durumlarda damar yoluyla verilebilir. Bu ilaç, ishale ve kemik iliği üzerinde yan etkilere neden olabilir.
- İbuprofen ve indometasin türü nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID) günümüzde kolsişinden daha sık kullanılmakta, ağrıyı ve eklemdeki şişliği hafifletmektedir. Meperidin ve kodein gibi ağrı kesiciler de kulanılabilir
- Bazen, prednizon gibi kortikosteroidler kullanılabilir. Hastalık bir veya iki eklemi etkilemişse, eklemden sıvı almak için kullanılan iğne ile ekleme kortikosteroid verilebilir. Ağrının azalması için iltihaplı eklem hareket ettirilmemelidir. İltihaplı eklem yükseğe kaldırılır ve soğuk uygulanır.
- Hastalığın tekrarını önlemek için bol miktarda sıvı almak, alkollü içeceklerden uzak durmak ve protein açısından zengin yiyeceklerden fazla tüketmemek yeterli olacaktır. Pürinden zengin sakatat, sardalye uskumru, midye, paça, dana eti, uykuluk, ançüez, hindi gibi besinler kesilir veya azaltılır. Gutu olan hastaların çoğu aşırı kiloludur. Kilo verdikçe kanlarındaki ürik asit seviyesi normale veya normale yakın bir hale gelir.
- Özellikle nöbetleri şiddetli ve tekrar eden kişilerde, semptomlar kaybolduğunda, uzun süreli ilaç tedavisine başlanır ve nöbet aralarında uygulamaya devam edilir.
- Vücutta ürik asit üretimini engelleyen allopurinol adlı ilaç, özellikle vücudunda ürik asit seviyesi yüksek olan, böbrek taşı ve böbrek rahatsızlığı olan hastalara yardımcı olur.
- Kandaki ürik asit seviyesinin azalmasıyla birlikte kulakta, ellerde veya ayaklardaki tofüsler küçülür. Çok büyük olan yumrular ise cerrahi bir operasyonla alınmalıdır.
- Hiç bir gut semptomu gözükmeyen, ancak kandaki ürik asit seviyesi yüksek olan kişilere, bu seviyeyi düşürmek için bazen ilaç tedavisi uygulanır. Ancak bu ilaçların olumsuz etkileri göz önüne alınmalıdır.
Gut Hastalığında (Damla Hastalığı, Zengin Hastalığı, Nikris) hangi durumda doktora başvurulmalı?
- Bu hastalığın belirtilerinden kuşkulanıyorsanız doktora danışınız.
İLGİLİ UZMANLIK DAL(LAR)I
- İç hastalıkları