Şimdi bu flanşlara mıknatıs yerleştirilmesi için kalıp yapmak gerek. Bu parça özel alüminyumdan yapılabileceği gibi kontrplak veya kalın kartondan da yapılabilir. Bu şablon üzerine 4 adet delik delinir. (Flanştaki deliklere eşdeğerde) Mıknatısların yerleşeceği yerlere göre oyuklar açılır. Sonra hazır demir flanş üzerine bu şablon yerleştirilerek deliklerinden sabitlenir. Demir flanş üzerine yapıştırıcısı sürülerek 12 mıknatıs düzgün olarak yapıştırılır. Diskin düz olan tarafı kullanılmalıdır. Bunun için de bir cetvel vasıtasıyla arkadan ışık tutarak engebeli yerler tespit edilip ona göre işlem yapılmalıdır. Genelde yüksekliklere mıknatıslar yerleştirilecek şekilde ayarlanır.
Birinci disk ile ikinci disk üst üste getirilip deliklerinden sabitlenerek N-S kutuplar karşılıklı gelecek şekilde aynı yerden birer işaret konulur.
Mıknatıs yerleştirme kalıbı:
Şimdi her iki diske de mıknatıs yerleştirmek için kalıp yapılması gerekir bu kalıp alüminyum tabaka, kontrplak veya kalın kartondan olabilir. Kalıba aynı diskteki deliklere eş değer 4 delik delinir. Mıknatısların yerleri 12 adet açılır. Açılan yerler 4*2 ebadında mıknatıs büyüklünde olur.
Mıknatısların yerleştirilmesi:
Mıknatıs için hazırlanan kalıp birinci diskin üzerine konur en az iki deliğinden sabitlenerek disk üzerine açılmış işaretli yerden başlayarak N-S şeklinde disk üzerine kuvvetli demir yapıştırıcı sürerek sabitlenir. Bu işlem yapılmadan her iki diskin de tiner veya temizleyici bir madde ile üzeri iyice silinip temizlenir. İşlem bittikten sonra ikinci disk de işaretli yerden başlayarak birinci diskin aksi mıknatısla başlanır ve bu sefer S-N olarak sırayla yapıştırılır. Bu işlem için ikinci disk yerleştirilmeden önce üst üste konarak uygunluk sağlanır. İki mıknatıs kesinlikle bir araya gelmemelidir. Birinci diskin yapıştırma işlemi bittiğinde emin bir yere kaldırılmalı ikinci diskten uzak tutulmalıdır. İkinci disk için de aynı işlem yapıldıktan sonra yine iki disk yan yana kesinlikle getirilmemelidir. Yoksa kazalara sebep olur. Disklerin bulunduğu yerlerde kesinlikle kesici ve dürtücü malzeme bulunmamasına özen gösterilmelidir. Mıknatısların bulunduğu yerden alınması bir masa kenarından kaydırılarak yapılmalı çekerek ve benzeri şekilde ayırmaya çalışılmamalıdır. Mıknatısların yerleşme işlemi bitince şablon yavaşça yerinden alınmalı sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Yoksa mıknatısların kırılmasına sebep olabilir.
Disklerin mıknatıs yerleşimlerinin kontrolü:
Avuç içine bir mıknatıs alınarak devamlı aynı yönde kalmak kaydıyla sırayla bütün mıknatısların üzerine yaklaştırıldığında biri çekerse diğerinin itmesi gerekir. Eğer böyleyse dizilim doğrudur.
Mıknatıs yerleştirme işlemi bittikten sonra polyester dökülecek bölge dışarıda kalmak kaydıyla diskin merkezine yine suntadan veya tahtadan 10 mm kalınlığında bir disk yapılır. Mıknatıs disk delikleri denk gelecek şekilde delinerek sabitlenir. Yan kenarları gres yağı veya silikon ile sıvanır diskin dış kenarı da polyester bant ile sıkıca sarılarak mıknatıs yüksekliğini geçmeyecek şekilde ayarlanarak polyester dökümüne hazırlanır.
Bu işlem bittikten sonra polyester ile mıknatısların üzerini kaplama işlemi yapılır. Polyester karışımında sertleştirici kullanırken ölçeğine göre karışım yapmak esastır. Donma yani sertleşmenin yavaş olması idealdir. Hızlı ve çabuk sertleşme çatlamalara neden olabilir. Polyester kullanırken eldiven, gözlük ve koruyucu maske kullanılması tavsiye edilir.
Polyester kuruduktan sonra ortadaki tahta disk çıkarılarak mıknatısların üzerinde bulunan çapaklar kalıntılar alınır. Bu işlem yapılırken zımpara kullanılır.
Stator nasıl yapılır?
Buraya kadar alternotör içinde bulunan rotor’un flanş şeklinde yapılışını öğrendik.Şimdi alternatör’ün ikinci parçası stator nasıl yapılır onu öğreneceğiz. Stator rüzgar gülü’nün en önemli elektrik üretmeye yarayan ünitesidir. İçinden manyetik alan geçen bobinlerin bulunduğu bölümdür.Bizim yapacağımız 3 fazlı olacağından her faz 3 bobinden meydana gelir ve toplam bir flanş için 9 bobin sarılır.Gerilimi daha verimli olması nedeniyle yıldız bağlantı yapılır.
Stator için gerekli malzemeler:
1. 3 Kg. Ağırlığında çift izelasyonlu bakır tel.
2. 2.5 Kg. polyester.(sertleştirici ayrıca)
3. Kağıt yapışkan bandı.
4. Bobin sarma aparatı.
5. Japon yapıştırıcı.
Statorun hazırlanması: Yapacağımız alternetör gücüne göre yani( 12-24 volt ) kaç volt yapacaksak ona göre sarım yapmak gerekir.Biz burada 12 volt üzerinden hesaplayıp ona göre alternetör yapacağız.
12Voltluk bir alternatör için yapılacak hesap:
Alternatörümüz : 9 bobin ve 12 mıknatıslı birinci flanş*12 mıknatıslı 2. Flanş olacağından;Ve mıknatıslar 40*20*10 mm. ebadında olduğundan 1.6 mm çapında bakır telden de 40 sipir sardığımızda hesaplayalım:
1.6 mm. bakır telden 40 tur sarıp bobin kol uzunluğumuz 4 cm.olunca (Mıknatıs boyu 4 cm. olduğundan) 4*40=1,60 cm=1.6 m. olur. 9 bobinin 3/2 si alternasta olacağından 6*1.6=9.6 m. olur.
(Bir flanş üzerindeki bobin teli uzunluğunun toplamı.)
Genelde2 flanş aralığı 20 mm. civarı olduğundan,bu da 2 cm. olduğu için ortalama 0.5tesla olur.
Flanş çapımız 22 cm. idi bunun merkezden mıknatısların orta noktasına mesafesi 9 cm.
Çapı 18 cm. olur. Uzunluğu :18*3.14=56.5 buda yaklaşık 0. 56 M. eder.
Kaç volt vereceğinin formülü: e=B*L*V olduğuna göre
e=emk. Volt
B=Manyetik akı yoğunluğu tesla cinsinden (0,5) ise
L=İletken uzunluğu. Metre cinsinden (9,6) ise
V=İletkenin hızı.Metre/Saniye (0,56) ise
Şimdi verilerimizi formülde yerine koyarsak:
e=B*L*V
0.5*9.6*0.56=2,68 Alternatörü saniyede bir tur dakikada 60 tur döndürdüğümüzde bir flanştan yaklaşık 2.7 volt gerilim alacağımıza göre iki flanştan 2*2,7=5.4 volt 5.4*2,3=12,42 , 140 devirde aldığımız volt olur.
Burada 2,3 rakamı bir dakikada dönen devir kat sayısını ifade etmektedir.(Yaklaşık 140 devir )
Yaklaşık 140 devire 12.40 volt civarı bir gerilim alırız. 1.6 mm. çapındaki bir bakır telden teorik olarak 10.26 amper geçtiğini var sayarsak bu sarım bize istediğimiz gerilim ve akıyı verir.
Dakikadaki devir sayısı artıkça aynı oranda volt ve amper de artar.
Rüzgar Türbini Kanat Yapımı :
Kanatlar genelde hafif ve işlemesi kolay olması nedeni ile kompozit aleminyumdan yapılır bunun için 1.25 metre boyunda 45 cm. enindeki kompozit aleminyum ortadan ikiye bölündükten sonra bir parça alınarak bir tarafı 17 cm. diğer tarafı 5.5 cm. işaretlenerek kesilip iki parçaya ayrılır.Diğer 45 cm. lik parçaya da aynı işlem yapılarak üç kanat uygun bir silindir ile oval bir şekilde 20 cm. lik plastik boru derecesinde kıvrılarak oval bir şekil verilir.sonra kanatların bağlanması için 20 cm. çapında 0.5 cm. kalınlığında sac levha alınarak merkezden 120 derece açıyla üçe bölünerek üç adet kanat bu saca uygun 120 derecelik açıyla ve kanat uçları açıklıkları eşit olacak şekilde monte edilir. Alternatörün arkasında 1 m. uzunlukta bir lama sonuna 50*50 ebadında sacdan bir levha monte edilerek kuyruk yapılır.
Şimdiye kadar alternatör yapımı ve bunun rüzgara karşı dönmesini sağlamak için kuyruk takımını yaptık. Şimdi alternatörümüzü kaldırmaya geldi.
Rüzgar Türbini Direğinin Yapımı :
Alternatörü rüzgar alacak bir duruma getirmek için yukarı kaldırmamız gerekecek 10 cm. çapında demir direk ile etrafta bulunan ağaç ve binalardan en az 2 m. yukarıda olacak şekilde sökmede kolaylığı sağlamak amacıyla iki parça olarak hazırlanır. Tabanı her an indirip kaldırmada kolaylık olması açısından menteşeli olarak yapılmasında fayda vardır.Üst kısmı ise taksilerin ön teker poryalarından yararlanarak monte edilip 360 derece dönmesi sağlanır.Bu arada üretilen enerjinin şarj kontrol cihazına aktarılması için oto elektrikçilerin de bulunan aktarma bileziği kullanılarak üretilen enerji şarj kontrol cihazına aktarılır.
Şarj Kontrol Cihazı :
Alternatörden üretilen enerji şarj kontrol cihazına alternatif akım olarak gelir şarj kontrol cihazı gelen alternatif akımı doğru akıma çevirir. Akülere gönderir. Şarj kontrol cihazı piyasada hazır olarak bulunduğu gibi piyasada bunu yapan ustalar da vardır buralardan temin edilebilir.
Rüzgar Türbini İçin Gerekli Akü Seçimi :
Yaptığımız alternatör 12 volt olduğundan alacağımız akü de 12 volt ve alternatörün vereceği ampere orantılı olarak seçilir.
İnvarter :
Akü çıkışı doğru akımdır. İnvarter gelen 12 volt doğru akımı 220 volt alternatif akım olarak çıkartır. Bu da bizim lambamızı yakmamız için yeterli volt'dur.
Yapacak arkadaşlara bol rüzgarlı ve sağlıklı yaşam dileğiyle...