Kadınlar için SAĞLIKLI YAŞAM bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda Ayak Bakımı hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz SAĞLIKLI YAŞAM kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
Ayak bakımı nasıl yapılır?
Ayakkabı satın alırken çoğunlukla “stil” anahtar kelimedir. Kafamızdaki mükemmel ayakkabıyı bulduğumuzda ise sanki o ayakkabılar bize en uygun olan değilmiş gibi kusur bulur, omuz silkeriz. Ayakkabıların “koruyucu araçlar” olduğunu düşünmüyor olabilirsiniz, ama ayakkabılar aslında tam anlamıyla budur eğer ayağınıza gerçekten uyuyorsa tabi. Eğer uymuyorsa, çeşitli problemlere sebep olabilir; su kabarcığı, nasır, çekiç parmak ve tırnak batması gibi.
Eğer şeker hastalığınız varsa veya ayaklarınızdaki kan dolaşımı zayıfsa, su kabarcığı gibi küçük bir ayak problemi bile ciddi sorunlara sebep olabilir. Şeker hastalığına bağlı olarak ayaktaki veya bacaktaki bir sinirin hasar görmesi, bu bölgedeki bir yarayı veya enfeksiyonu hissetmenizi engelleyebilir. Sonuçta, eğer iyileşme yavaşsa ayağın veya bacağın kesilmesi bile gerekebilir.
Ayağınıza iyi uymayan ayakkabıların sebep olduğu sık rastlanan problemler nelerdir?
Ayakta ki su kabarcıkları:
Su kabarcığı, derinin katmanları arasında sıvı birikmesi sonucu oluşur. Sık rastlanan fakat genellikle küçük yaralardır. Ayak derisinin basınca ve sürtünmeye maruz kaldığı her yerde oluşabilir.
Küçük su kabarcıklarının üzerine yara bandı yapıştırabilirsiniz. Ancak büyük kabarcıklar için gazlı bez kullanmalısınız. Böylelikle sıvının hem emilmesini, hem de kabarcığın biraz hava almasını sağlarsınız. Bir su kabarcığını eğer ağrıya sebep oluyor veya yürümenizi engelliyorsa delmelisiniz. Bunun için aşağıdaki basamakları izlemelisiniz:
- Ellerinizi ve kabarcığın olduğu bölgeyi ılık su ve sabunla yıkayın. Yıkama işlemini aşağıdaki uygulamalara başlamadan önce ve de bitirdikten sonra mutlaka yapmalısınız.
- Bir parça gazlı bezin üzerine %70’lik alkol dökerek bölgeyi temizleyin.
- Steril bir iğneyle kabarcığı çeşitli yerlerinden delin. Özellikle kabarcığın taban bölgesine doğru delikler açmaya çalışın.
- Kabarcığın içindeki sıvıyı boşaltın.
- Kabarcık üzerindeki deriyi kopartmaya çalışmayın, yerinde bırakın.
- Temizlik yaptığınız bölgeye antibiyotikli bir merhem sürün.
- Birkaç gün bekleyin. Daha sonra steril bir cerrahi makas ve cımbız yardımıyla ölü deriyi keserek alın. Biraz daha merhem sürün ve gazlı bezle kapatın.
Kabarcıkları kontrol edin. Kızarıklık veya cerahat olup olmadığına bakın. Kızarıklık ve cerahat toplanması, orada bir enfeksiyon geliştiğini işaret eder. Bu durumda bir doktora başvurun. Birkaç kez antibiyotik alınması çoğunlukla problemi halleder.
Nasır:
Nasır, kalınlaşmış ve sertleşmiş deri kabarcıklarıdır. Çoğunlukla ayak parmak eklemlerinin üzerinde görülür. Genellikle “nasır” ve “kallüs” terimleri eş anlamlıymış gibi kullanılır. Nasır, tıbbi anlamda kallüsten hem daha küçüktür 6mm’den daha küçük- hem de daha serttir.
Ayağa sıkı gelen, sert veya keskin hatlı ayakkabılar ayak parmaklarını sıkıştırır ve hareketini engeller. Ayak parmaklarının üzerindeki deri ve deri altındaki dokular basınca uğrar, rahatsız olur. Sonuçta nasır gelişir.
Ayağında bunyon veya çekiç parmak olan kişilerde nasır gelişme ihtimali daha yüksektir. Çünkü bu hastalıklardaki anormal parmak şekli, ayakkabıyla sürtünmeye sebep olur. Diğer taraftan, doğuştan ayak bozukluğu olan kişilerde de nasır daha sık görülür.
Nasır, sık rastlanan ancak basit bir sorundur. Nasırdan korunmak için ayak parmaklarınızı sıkıştırmayacak ayakkabılar giymelisiniz.
Eğer ayağınıza tam uyan ayakkabılar giymeye başladıktan üç hafta sonra da nasır şikayetiniz devam ediyorsa bir doktora başvurmalısınız. Bazı durumlarda, nasırı almak ve parmak üzerindeki basıncı azaltmak için küçük bir cerrahi girişim yapmak gerekebilir.
Çekiç parmak ve bunyon: Bazen ayağa tam uymayan ayakkabılar ayak parmaklarının yapısını bozabilir. Bunyon, ayak baş parmağının altında gelişir. Parmak kemiğinde bir çıkıntı meydana gelir ve etrafındaki yumuşak dokuya basınç yaparak yara oluşumuna sebep olur. Bu durum, baş parmak öne doğru eğildiğinde veya yanındaki parmağın üzerine doğru kaydığında meydana gelir.
Ayak parmağı pençe gibi kıvrıldığında ona, “çekiç parmak” denir. Ağrıya sebep olur ve parmağın hareketliliği kısıtlanır. Tüm parmaklar da görülebilse de en çok ikinci parmakta (baş parmağın yanındaki parmak) meydana gelir. Sıklıkla parmağın her iki eklemi de bu durumdan etkilenir.
Ayağa tam uymaya ayakkabılar, çekiç parmağın oluşmasında sık rastlanan sebeptir. Bazı insanlarda, uzun süren şeker hastalığı kas ve sinir hasarına yol açarak çekiç parmağa neden olabilir.
Çekiç parmaklı pek çok kişi bu durumu nasır veya kallüsten daha ciddi bulur. Çekiç parmak yürürken ağrıya sebep olabilir ve koşu yapmayı imkansız hale getirebilir. Eğer ayağı daha rahat ettiren ayakkabılar sorunu çözmezse doktora başvurmak gerekir. Sıklıkla yapılan tedavi şekli bir “ortoz” kullanmaktır. Ortoz; parmağın şekline göre ayakkabı içine yerleştirilen küçük bir yastıktır. Eğer buna rağmen sorun devam ederse doktor cerrahi girişim önerebilir.
Tırnak batması:
Tırnak batması parmakta kızarıklığa ve şişmeye neden olabilir. Genellikle ağrı meydana gelir. Bazen tırnağın etrafındaki dokuda iltihap gelişebilir. Tırnak batması, tırnağın kenar kısmının doku içine doğru uzaması sonucu oluşur. Bu durum tırnaklar çok kısa veya çok kıvrımlı kesildiğinde meydana gelir. Dar veya burun kısmı sert hatlı ayakkabı giymek bu durumu kolaylaştırabilir.
Tırnak batmasını engellemek için ayak tırnaklarınızı dikkatli kesmelisiniz. Tırnaklarınızı, parmağınızın uç kısmına uysun diye çok kıvrımlı kesmeyin. Bunun yerine tırnağınızı dümdüz kesin. Tırnaklarınızı çok kısa kesmemeye çalışın.
Tırnak batmasını kendi kendinize tedavi etmek için; bir litre içinde bir yemek kaşığı tuz olacak şekilde hazırlanmış ılık suda ayağınızı ıslatın. Bu işlemi, 20 dakika süreyle günde iki kez tekrarlayın. Daha sonra batan tırnağınızın uç kısmının altına küçük bir steril pamuk koyun. Pamuğu günde en az bir kez değiştirin. Tırnağınız düzelene kadar açık burunlu ayakkabılar veya sandaletler giyin.
Reçetesiz satılan ağrı kesiciler de faydalı olabilir. Eğer tırnağınızın kırmızılığı düzelmez, ağrısı geçmez veya iltihaplanırsa doktora başvurun. Doktorunuz batan tırnağınızı temizleyebilir. Diğer tedavi yolları arasında merhem şeklinde kullanılan veya ağızdan alınan antibiyotikler ile istirahat sayılabilir.