Kadınlar için SANAL KLİNİK bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda Öksürük Konusunda Bilmeniz Gerekenler hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz SANAL KLİNİK kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
Öksürük Hakkında Her Şey
Öksürmek normal bir şeydir. Birçok kişi gibi siz de aslında saatte bir veya iki kere öksürüyorsunuz ama bunu fark etmiyorsunuz. Ne var ki inatçı bir öksürük, boğazınıza takılan bir gıcık sizi rahatsız ettiğinde, bu yüzden uykunuzdan uyandığınızda ya da çevrenizdekilerin dikkatini çektiğinde öksürükten kurtulma çareleri aramanız da doğaldır. Bazı öksürüklerde doktora gitmek gerekirken bazılarında kendi kendinize uygulayacağınız basit tedaviler yeterli olabilir.
Öksürük nedir: Bir savunma engeli
Solunum sistemi durmaksızın tahrişlere ve infeksiyonlara karşı mücadele eder. Burun ve solunum yollarının içini döşeyen mukoza tabakası dışarıdan giren toz parçacıklarını ve infesiyon etkenlerini yakalayarak bunları vücudun dışına atmaya çalışır. Tahriş ve infeksiyon karşısında solunum yollarında mukus adı verilen sümüksü maddenin yapımı artar. Sonuç olarak öksürük, bir tahriş etkeni solunum yollarına girdiğinde bunun dışarı atılmasına yönelik koruyucu bir reflekstir. Öksürük solunum yollarının yapışkan salgılardan (mukus) ve yabancı maddelerden temizlenmesini sağlar.
Öksürük nedenleri
İnfeksiyon: Soğuk algınlığı ve grip virüsleri öksürüğün en sık nedenidir. Soğuk algınlığına bağlı öksürük, aşırı miktarda mukusun solunum yollarını tahriş etmesinden ileri gelir.
Astım: Astım ve benzeri durumlar on kişiden birinde görülür. Öksürük gece, egzersizden sonra veya tahriş edici maddelere maruz kalındığında sık görülen bir belirtidir.
Burun arkasına (postnazal) akıntı mukusun aşırı üretilmesi nedeniyle bazı alerjilerde ve sinüzitte burunun arkasından boğaza doğru sümüksü bir akıntı meydana gelir. Bu akıntı tahrişe neden olur.
Çevre: Tahriş edici maddeler duman, toz, bazı ev spreyleri, sigara dumanı ve kuru havadır. Sigara dumanı hem içenleri hem de içmeyenleri etkiler. Sigara içenlerde nikotin solunum yollarının içini döşeyen tabakanın silia adı verilen mikroskopik uzantılarını felce uğratır. Silialar aşırı mukusu dışarı atamadıklarından yapışkan salgıların solunum yollarında birikmesi sonucunda öksürük başlar.
İlaçlar: Solunum yoluyla alınan kortikosteroidler gibi ilaçların yan etkisi olarak öksürük görülebilir. Bazı beta bloker ve anjiyotensin dönüştürücü (ACE) enzim inhibitörleri grubundan tansiyon düşürücü ilaçlar da öksürüğe neden olabilir.
Açıklanamayan öksürük nedenleri
Bazen öksürüğün tıbbi bir açıklanması bulunamayabilir. İnfeksiyon geçtikten sonra inatçı bir öksürük devam edebilir. Bazı kişiler ise öksürüğü dikkat çekme, öfkelerini ifade etme gibi amaçlarla kullanır. Konserlerde perde aralarında salonda işitilen öksürükler psikolojik kökenlidir. Nedeni ne olursa olsun sürekli öksürük boğazı tahriş edebilir, önemli bir hastalığın belirtisi olabilir ve nedeninin araştırılması gerekir.
İki üç haftadan uzun süren öksürükler, giderek atan öksürük yakınmaları, hırıltılı solunum, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı veya kanlı balgam görülen öksürüklerde doktora başvurulmalıdır.
Öksürüğün kontrol altına alınması için ne yapmalı?
Bazı basit önlemler öksürükten kurtulmanızı sağlayabilir:
Bol sıvı alın: Akciğerler ve solunum yollarındaki salgılar ne kadar yapışkansa atılmaları o kadar güçleşir. Bol sıvı alındığında bu sıvıların yapışkanlığı azalır ve kolay atılır. Bu sıvı özellikle su içildiğinde solunum yolları tahriş edici maddelerden kolayca temizlenir.
Nemli hava soluyun: Duş alınması veya odadaki havanın nemlendirilmesi mukus salgılarını yumuşatır.
Boğazınızı yumuşatın: Öksürük bonbonları ve pastilleri ya da ballı çay veya bitki çayları boğazda kuruluk, gıcık ve öksürüğü önler.
Öksürmemeyi deneyin: Kuru öksürük solunum yollarının tahrişini attırır. Mümkün olduğunca az ve hafif öksürmeyi deneyin. Yudumlanarak sıvı içilmesi öksürüğü azaltır.
Öksürük ilaçlarını alırken nelere dikkat etmeli?
İlacın prospektüsünde yer alan tanımların yakınmalarınıza uyup uymadığına bakın. Prospektüsü okuyun. Aynı etkiye sahip veya zıt etkileri olan iki ilacı birden kullanmamaya dikkat edin.
İlacın yan etki riskini azaltmak için önerilen dozlara uyun.
İlacı alırken başka ilaçlarla ve alkol ile etkileşimi olup olmadığına bakın. Örneğin bazı ilaçlarda sizi sersemletebilecek antihistaminik, kodein ve alkol gibi maddeler bulunabilir. Bunlar göz tansiyonu, astım ve prostat sorunlarını da arttırabilir.
Ateş veya ağrı varsa içinde öksürük kesici ve ağrı kesici maddelerin birlikte bulunduğu bir ilacı alabilirsiniz.
Öksürük ilaçları ya balgamın kolay atılması ya da kuru öksürüğün kesilmesine yönelik olup çeşitli tipleri vardır:
Ekspekteronlar: Ekspektoranlar mukusun solunum yollarından atılmasını kolaylaştıran ilaçlardır. Bunun sonucu olarak solunum yolları, tahriş edici maddelerden temizlenir. Ekspektoranların yanı sıra bol su içilmesi ve nemli hava solunması bunların etkisini arttırır.
Supresanlar: Geçici olarak öksürüğü azaltırlar. Antitüsif olarak da bilinen bu gruptaki ilaçlar doğrudan beyindeki öksürük merkezine etkilidir Bazı antitüsiflerde kodein bulunduğundan bunlar uyuşurucu etkiye sahiptirler. Bazılarında ise dekstrometorfan vardır. Bu madde kişide uyuşukluk yapmadan öksürüğü keser.
Öksürükten başka ateş, boğazda dolgunluk (konjesyon) gibi yakınmalar varsa (içinde dekstrometorfan ve psödoefedrin gibi dekonjestanlar ve asetaminofen gibi analjezikler bulunan) kombine ilaçlar alınabilir.