Kadınlar için SANAL KLİNİK bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda AIDS ve HIV Tedavisi hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz SANAL KLİNİK kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
AIDS ve HIV Tedavisi İçin Aranan Yollar
Artık HIV enfeksiyonu tedavisi için çok sayıda ilaç mevcuttur; bunlardan bazıları AZT (zidovudin), ddI (didanosin), ddC (salsitabin), d4T (stavudin) ve 3TC (lamivudin) gibi nükleosid ters transkriptaz inhibitörleri, nevirapin ve delavirdin gibi nükleosid olmayan ters transkriptaz inhibitörleri ve sakinavir, ritonavir ve indinavir gibi proteaz inhibitörleridir. Tümü virüsün çoğalmasını önler ve böylece hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. HIV genellikle bu ilaçların tümüne, ilaçlar tek başına kullanılırsa, ilaca ve hastaya bağlı olarak birkaç gün ile birkaç yıl arasında değişen bir sürede direnç geliştirir. En etkili tedavinin en az iki ilacın kombinasyon halinde verilmesi olduğu anlaşılmaktadır. İlaç kombinasyonları HIV pozitif kişilerde AIDS'in başlangıcını geliştirebilir ve ilaçların tek başına kullanılmasıyla karşılaştırıldığında yaşamı uzatabilir. Doktorlar enfeksiyondan ne kadar zaman sonra ilaçlara başlanması gerektiği konusunda emin değildir, ancak kandaki HIV düzeyi yüksek olan kişilerde, CD4+ sayısı yüksek olsa ve hiç belirti olmasa bile tedavi uygulanmalıdır. Tedaviye erken başlanmasının avantajı olmadığını gösteren daha önceki çalışmalar da artık pek çok başka ilaç ve kombinasyon geliştirildiği için önemini yitirmiştir. Ancak, iki ya da üç ilaç tedavisinin maliyeti ve yan etkileri ABD'deki pek çok kişi ve daha az gelişmiş ülkelerdeki çok sayıda kişi için çok fazla olabilir.
AZT, ddI, d4T ve ddC karın ağrısı, bulantı ve baş ağrısı (özellikle AZT) gibi yan etkilere yol açabilir. AZT'nin uzun süre kullanılması kemik iliğinde hasara ve anemiye neden olabilir. DdI, ddC ve d4T periferik sinirlere, ddI pankreasa hasar verebilir. Nükleosidlerden en az yan etkiye yol açanın 3TC olduğu anlaşılmaktadır.
Proteaz inhbitörlerinin üçü de bulantı ve kusma, ishal ve karında rahatsızlık hissi gibi çok sayıda yan etkiye neden olabilir. İndinavir karaciğer enzimlerinde hiç belirtiye yol açmayan hafif ve geri dönüşlü artışa ve ayrıca böbrek taşlarındakine benzeyen şiddetli sırt ağrısına (renal kolik) neden olabilir. Ritonavirin karaciğerdeki etkisi nedeniyle pek çok başka ilacın düzeylerini yükseltme ve düşürme gibi bir dezavantajı vardır.
AIDS'li kişilere genellikle enfeksiyonları önlemek için çok sayıda ilaç verilir. Pnöosistis pnömonisini önlemek için CD4+ lenfosit sayısı bir mikrolitre kanda 200 hücrenin altına düştüğünde, sülfametoksazol ve trimetoprim kombinasyonu çok etkilidir. Bu ilaç kombinasyonu ayrıca toksoplazmik beyin enfeksiyonlarını da önler. CD4+ lenfosit sayısı bir mikrolitre kanda 75-100 hücrenin altında olan kişilerde haftada bir alınan azitromisin ya da her gün alınan klaritromisin ya da rifabutin Mycobacterium avium enfeksiyonlarından koruyabilir. Kriptokok menenjiti geçirmiş olan kişiler ya da sık sık pamukçuk (ağız, özofagus ya da vajinada Candida cinsi mantarla enfeksiyonlar) olanlarda uzun süre bir antifungal ilaç olan flukonazol kullanılabilir. Ağız, dudaklar, genital organlar ya da rektumda yineleyen herpes simpleks enfeksiyonları olan kişilerde nüksleri önlemek için asiklovir adlı antiviral ilaçla uzun süreli tedavi gerekebilir.