Kadınlar için HASTALIKLAR bilgilerinin paylaşıldığı bu yazımızda Astım Krizinin Nedenleri ve Çocuklarda Astım hakkında detaylı bilgiye ulaştınız.
Dilerseniz HASTALIKLAR kategorisinde bulunan diğer makalelerimizi okuyarak daha başka bilgiler edinebilirsiniz.
Astım
Astım vakalarında artış görülmektedir. Astımın dünya nüfusunun yüzde 5'ini etkilediği tahmin edilmektedir ve bunların yüzde 10'unu 10 yaş altı çocuklar oluşturmaktadır.
Astım hastalarının sayısı her geçen gün artmakla birlikte, doğru ve yeterli tedavi ile astımlılar normal yaşamlarını sürdürmeyi öğrenmektedirler. Astım tek bir belirli hastalık değil, çeşitli etkenlerle ortaya çıkan bir takım belirtilerdir. Astımın nedeni genetik bir temele dayanıyor olabilir, çünkü aile geçmişi vardır ve alerjen maddelere karşı antikor üretmede alerjik reaksiyonları kapsar. Astımlılar genellikle saman nezlesi ve egzema gibi başka alerjilere de duyarlıdır. Genellikle iki yaşına dek tanı konulamamakla birlikte, daha önceki bir dönemde de başlayabilir. Yaygın olarak yedi yaşlarında görülür. Erkek çocuklarda kızlardan iki kat fazla görülür, ama vakaların yarısında kızlarda daha az olasılıkla astım yetişkinliğe geçmeden kaybolur, ya da krizler daha hafif olur.
Astımın oluşma mekanizması solunan alerjenlere alerjik reaksiyon, bronşiol duvarlarındaki kasların kasılarak hava akışını azaltması ve böylece alveollere giden oksijenin azalması biçiminde oluşur. Alerjik reaksiyon sonucu bronşiol duvarları da iltihaplanır ve aynı zamanda bazı bezler aşırı mukus üreterek solunum yollarını kapatır. Her iki etken de hava akışını engeller ve kandaki oksijenin tehlikeli düzeyde azalmasına karbondioksit düzeyinin ise artmasına neden olur. Sonuçları oldukça ciddidir, ve tedavi edilemeyen bazı astım krizleri ölüme neden olabilir. Çocukların çoğunda hafif şiddette astım görülür, ancak daha önce hafif krizleri olmuş bir çocuğun bir gün büyük bir krize girmesi her zaman olasıdır. Bu nedenle, çocuğunuzun astımı olduğundan kuşkulandığınız anda hekime başvurmalısınız.
Astımın şiddet sırasına göre belirtileri şunlardır:
- Geçmeyen öksürük
- Hırıltılı soluma
- Soluma güçlüğü soluk alırken karnın içeri çökmesi
- Çocukta boğulma kaygısı ve paniği
- Dudakların morarması oksijen azlığı nedeniyle.
Astımın tanı ve tedavisi
Hekim çocuğun astımını soluk ölçüm cihazıyla test ve kontrol eder. Çocuk bu basit cihaza üfler ve ciğerlerden ne kadar hava geldiği göstergede gözükür, böylece solunum yollarının açık olup olmadığı anlaşılır. Pek çok astımlı bu testi kendi kendine her gün uygulayarak kriz gelip gelmeyeceğini anlamaktadır, çünkü krizden birkaç gün ünce ciğerlerden çıkan hava miktarı düşer.
Bu cihazların bazılarına minik 'rüzgar gülü egzersizi' takılıdır. Hava üfledikçe rüzgar gülü döner ve çocuk soluk alıp verme tekniklerini geliştirmek için rüzgar gülünü görerek üfleme egzersizi yapar. Astım krizine ilk savunma aracı olarak hekim bronş kanallarını açmak için ilaç verir, ilaçlar genellikle tekrar doldurulabilen inhaler ile sprey biçiminde boğaza sıkılan ilaçlardır, ama başka yöntemler de kullanılabilir. Eğer bronşları açan ilaçlar etkili olmazsa, yine soluyarak alınan steroid ilaçlar önerilir; daha şiddetli vakalarda tablet steroid verilir. Ancak steroidlerin uzun süreli kullanımda büyüme bozukluğu gibi bazı yan etkileri vardır. Şiddetli bir krizde büyük dozlarda bronş açıcı ilaçlara gerek duyulabilir, bunlar ancak hastanede temin edilebilir. Hekim soluk alıp verme tekniklerini öğretmesi için bir fizyoterapist önerebilir. Çocuğunuz fizyoterapistten bir kriz durumunda sakin olarak nasıl soluk alıp vermesi gerektiğini öğrenir. Çocuğunuzun her gün ilaç kullanma alışkanlığı edinmesi gerekebilir. Çocuğunuza yalnızca bir kriz sırasında kullanması gereken bir ilaç yazılmışsa mutlaka onu alması öğretilmelidir. Eğer bir ilaç verilmemişse ya da yararlı görülmemişse, soluk alıp vermede zorlanmaya başlar başlamaz acil servisi aramalısınız.
Astım krizinin önlenmesi
Bir astım krizini önlemenin en etkili yolu krize neden olan alerjenlerden uzak durmaktır. Bunların saptanması güç olabilir, ama kaçınılması gereken maddeler için geçirdiği krizlerde nerede ve ne yapmakta olduğu kaydedilip sonuçlar karşılaştırılarak bunlardan uzak durması sağlanabilir.
Astım krizini ne tetikler?
Astım krizine neden olan alerjenler genellikle polenler, hayvanların tüy ve kepekleri, çiçek tozları, evdeki toz içinde bulunan minik böcekler ve kişiye göre değişen yiyeceklerdir. Alerjik bir reaksiyon ya da histamin üretimi olmasa da bazı maddeler ya da durumlar (irritanlar) bronş kanallarındaki alıcıları uyararak kasların çekilmesine neden olur ve krizi başlatır. Örneğin, duygusal ya da fiziksel baskı, soğuk algınlığı ya da bronş kanalı iltihabı gibi viral enfeksiyonlar, duman, motorin gazı, parfüm ya da boya kokusu ve spor yaparken soğuk hava irritan olabilir.